Αναρτήθηκε από freethinkingisland
Η απόφαση για την επιλογή επαγγέλματος αποτελεί αδιαμφισβήτητα κομβικό σημείο στην ζωή των νέων. Όλη η μαθητική και εφηβική τους ζωή κατευθύνεται προς την μεγάλη πρόκληση των εξετάσεων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και συνακόλουθα στην καθοριστική απόφαση για την πορεία που θα ακολουθήσει η ζωή τους.
Απόφαση αρκετή για να γεμίσει άγχος και πίεση το μυαλό ενός δεκαοκτάχρονου νέου, πολλώ δε μάλλον όταν αυτή επιβάλλεται να παρθεί εν μέσω μιας περιόδου οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε τα τελευταία 4 χρόνια ως χώρα. Ωστόσο, αξίζει να αναγνωρίσουμε τον ρόλο των συσσωρευμένων τέτοιων αποφάσεων στην εξελικτική πορεία της κοινωνίας ως συνόλου επιστημόνων, εργαζομένων και κοινωνικών όντων γενικότερα και το μερίδιο «ευθύνης» τους για την σημερινή πραγματικότητα της κρίσης.
Η ατομική επιλογή επαγγέλματος είναι σημαντική σε μια κοινωνία, διότι, συνολικά, καθορίζει την αναλογία των διάφορων ειδικοτήτων και τομέων στην αγορά εργασίας. Επομένως, καθορίζει το αν η κοινωνία είναι ικανή να ικανοποιεί τις ανάγκες της αποτελεσματικά σε πνευματικό και χειρονακτικό επίπεδο και να λειτουργεί εύρυθμα. Κοινωνίες που χαρακτηρίζονται από πληθώρα ή έλλειψη σε ένα εκ των δύο επιπέδων εργασίας, είναι βέβαιο ότι σε κάποιο σημείο της ιστορίας τους θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα.
Σύμφωνα με ποια κριτήρια γίνεται όμως τελικά η επιλογή του επαγγελματικού μέλλοντος;
Σε αυτό το σημείο, αξίζει να γίνει διαχωρισμός μεταξύ των κριτηρίων τα οποία θα έπρεπε σε έναν ιδανικό κόσμο να εμπνέουν τους νέους να αποφασίσουν και εκείνων που υιοθετεί μια κοινωνία προβάλλοντας τα βιώματα και τις ανάγκες της εκάστοτε εποχής. Θεωρητικά, οι περισσότεροι θα συμφωνήσουμε ότι όταν ένας άνθρωπος φτάσει στο σημείο όπου καλείται να επιλέξει επάγγελμα, πρέπει να το κάνει βάσει των προσωπικών του ταλέντων και κλίσεων, καταλήγοντας δηλαδή σε κάτι που μελλοντικά θα απολαμβάνει και θα είναι ικανός να ασκεί αποτελεσματικά. Ωστόσο, για να προσγειωθούμε στην –σημερινή και όχι μόνο- πραγματικότητα, το κριτήριο αυτό ιεραρχείται πολύ χαμηλά στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων.
Αδιάσειστη απόδειξη, είναι το γεγονός ότι, η Ελλάδα κατέχει ποσοστό ρεκόρ αναλογίας επιστημόνων κορυφαίων κλάδων τους οποίους αδυνατεί να απορροφήσει και ταυτόχρονα έχει σημαντικές ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό πρακτικών επαγγελμάτων. Η υποβάθμιση των χειρωνακτικών επαγγελμάτων και η άκριτη στροφή στον πνευματικό κλάδο που παρατηρήθηκε τα τελευταία 20-30 χρόνια είναι αποτέλεσμα ελλιπούς αν όχι ανύπαρκτου ορθολογικού επαγγελματικού προσανατολισμού ως απόρροια του γενικευμένου κλίματος αστικοποίησης, ευμάρειας και υπεροχής που είχε καλλιεργηθεί προ κρίσης. Σίγουρα ένα ποσοστό όσων ακολούθησαν τα συγκεκριμένα επιστημονικά επαγγέλματα είχαν πραγματική κλίση προς αυτά, αλλά είναι αδύνατο να απαιτούμε την ομαλή πορεία ενός κοινωνικού συνόλου το οποίο αποτελείται αποκλειστικά από επιστήμονες. Έτσι, επανερχόμαστε το ζήτημα των παραγόντων που επηρεάζουν τις επιλογές των νέων ανθρώπων.
Δυστυχώς ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός είναι ένας θεσμός που έχει αποτύχει παταγωδώς, με ελάχιστες εξαιρέσεις προσωπικής προσπάθειας από εκπαιδευτικούς που αφιερώνουν χρόνο να συμβουλεύσουν τους μαθητές τους. Αν δεν μπορεί το ίδιο το σύστημα παιδείας να κατευθύνει στοιχειωδώς τα παιδιά, που περιμένουμε να βασιστούν; Έπειτα, υπάρχει και το πρόβλημα της κοινωνικής και οικογενειακής πίεσης, όπου εμποδίζει τους νέους από το να ανακαλύψουν και να καλλιεργήσουν τις πραγματικές τους επιθυμίες καθώς μπορεί αυτές να μην έχουν την κατάλληλη κοινωνική απήχηση, να μην ταιριάζουν με την θέση της οικογένεια ή με την εικόνα που έχουν οι γονείς για τα παιδιά τους.
Ως αποτέλεσμα, καταλήγουμε στο ποσοστό της ανεργίας που προέρχεται από την μη ορθολογική διοχέτευση απόφοιτων στην αγορά εργασίας ή σε δυσαρεστημένους εργαζόμενους που περνούν μια ζωή κάνοντας κάτι που δεν τους γεμίζει ικανοποίηση. Τίποτα από τα παραπάνω δεν συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας κοινωνίας οικονομικά και πολιτιστικά.
Κάποιοι επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν την κρίση, ως δικαιολογία για την προτροπή των νέων να επιλέξουν επαγγέλματα με «αποκατάσταση», την «εύκολη λύση» και δεν τους κατηγορώ ακριβώς γι’ αυτό. Δεν μπορώ όμως και να υποκριθώ ότι η νοοτροπία αυτή, του «βολέματος», δεν ευθύνεται σε ένα –όσο μικρό κι αν θέλει κάποιος να υποστηρίξει ότι είναι- ποσοστό για την σημερινή παρακμή. Αντιθέτως, θαυμάζω όσους προτιμούν να δουν την κρίση ως ευκαιρία για ανακάλυψη καινοτόμων επαγγελματικών διεξόδων ή για στροφή 180 μοιρών προς την φύση, την καλλιέργεια της γης και την επιστροφή στην επαρχία· αμφότεροι όμως αντιμετωπίζουν μια πρόκληση με μια νέα λύση, όχι με πεισματική επιμονή στην πεπατημένη.
Χρησιμοποιούμε την έκφραση «οι νέοι άνθρωποι είναι το μέλλον» τόσες φορές που αμφιβάλλω αν πλέον αντιλαμβανόμαστε το νόημά της. Οι επιλογές τους έχουν αντίκτυπο στο σύνολο της κοινωνίας και στην ποιότητα της δικής τους ζωής όσο και της επόμενης γενιάς. Είναι ανάγκη να εκπαιδεύουμε ανθρώπους με συνολική μόρφωση και παιδεία και όχι μόνο με βαρύγδουπους τίτλους πτυχίων. Ανθρώπους με κριτική σκέψη και δράση, ανθρώπους απαλλαγμένους από στερεότυπα και δογματισμούς. Ανθρώπους που έχουν ελεύθερη βούληση και υπεύθυνη ψήφο, που γνωρίζουν ότι το άτομο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το σύνολο και που καταδικάζουν την αδικία ακόμα κι αν δεν τους αφορά άμεσα. Ανθρώπους που αντιλαμβάνονται την αξία των ανθρώπινων σχέσεων, της παράδοσης και του πολιτισμού.
Αν αυτό δεν είναι αντίδοτο στην κρίση, τότε τι είναι;
*Η Σοφία Σολομωνίδου είναι φοιτήτρια οδοντιατρικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου