Χρήστος Μιχάλαρος | Πού είναι το κράτος;

Αναρτήθηκε από freethinkingisland

Μάθαμε να αγαπάμε το κράτος και να το μισούμε παράλληλα. Πώς δημιουργήθηκε μέσα μας αυτό το παράξενο σύνδρομο; Καιρό τώρα προσπαθώ κάποιες προσεγγίσεις. Οι εμπειρίες και αφηγήσεις εξάλλου περισσεύουν.

Ίσως να φταίει η περίοδος της τουρκοκρατίας, όπου, ευρισκόμενοι κάτω από έναν οργανωμένο πλην καταπιεστικό κράτος, με σφιχτούς φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς μα και με πολλές ευκαιρίες φοροδιαφυγής, μάθαμε να το αντιμετωπίζουμε ως φίλο ή εχθρό ανάλογα την περίσταση. Πριν από αυτό τι συνέβαινε όμως; Μετά από αυτό γιατί δεν μπορέσαμε να απαλλαγούμε; Πότε ξεκίνησε και ως πού θα πάει αυτή η ιστορία;

Η σχέση αγάπης-μίσους ανάμεσα σε εμάς και το κράτος είναι διαχρονική και μοιραία. Μας έχει διαμορφώσει.

Μάθαμε να το αγαπάμε όταν προσφεύγουμε σε αυτό προς εξαργύρωση δικαιωμάτων, ως εργαζόμενοι, ως ασθενείς, ως ασφαλισμένοι, ως μαθητές, ως κάτοικοι ενός κομματιού γης με προστατευμένα σύνορα, ως οδηγοί, ως θύματα κάποιας παράνομης πράξης που διαπράχθηκε εις βάρος μας, ως συνεχιστές ενός έθνους που λανθασμένα ταυτίζουμε με το σημερινό κράτος. Μάθαμε να το αγαπάμε όταν υπάρχει κάποια γέφυρα επικοινωνίας, κατανόησης και συναλλαγής με αυτό, ως ψηφοφόροι, ως δυνητικοί υπάλληλοί του, ως συναλλασσόμενοι. Όταν υπάρχει παράθυρο στο νόμο είμαστε ευτυχείς που χωράμε να το διαβούμε. Όταν δεν υπάρχει, ανακουφιζόμαστε όταν βρεθεί κάποιος να ανοίξει μια τρύπα και για εμάς που, στο κάτω-κάτω, μπορούμε να του ανταποδώσουμε κάτι στο μέλλον, αν δεν το έχουμε ήδη κάνει. Μάθαμε να είμαστε πελάτες.

Μάθαμε να το μισούμε όταν εκείνο στρέφεται κατά κάποιο τρόπο εναντίον μας, όταν απαιτεί φόρους, όταν φτιάχνει κι εφαρμόζει νόμους που συγκρούονται με το δικό μας συμφέρον, όταν στέκεται άκαμπτο απέναντι στις ανάγκες του ατόμου, όταν μας στερεί δικαιώματα, όταν μας στερεί την παιδεία με αντάλλαγμα μια κούφια εκπαίδευση, όταν δεν μπορεί να μας προστατεύσει, όταν αποδεικνύεται αφερέγγυο, όταν παρουσιάζεται ανάξιο των αναγκών της κοινωνίας και ανεπαρκές απέναντι στις προσδοκίες που έχουμε σχηματίσει εμείς για το έθνος, όταν δεν μπορεί να εξαγοραστεί, όταν δεν υπάρχει γέφυρα ανάμεσά μας. Μάθαμε να είμαστε επίσης πελάτες.

Ένας καθηγητής στο πανεπιστήμιο -καλή σου ώρα Γιώργο Αληφαντή όπου και να ‘σαι- μας είχε διδάξει: το κράτος είναι ένα δυσκίνητο μαμούθ• αν σε πατήσει σε συνέθλιψε. Δεν το ξέχασα ποτέ και ούτε σκοπεύω.

Πριν λίγες εβδομάδες η χώρα καταδικάστηκε οικονομικά, εξευτελίστηκε εθνικά και κακοποιήθηκε πολιτικά από αρχηγούς άλλων κρατών μέσα σε ένα κλειστό δωμάτιο, σε μια γωνιά της Ευρώπης, κάπου στις Βρυξέλλες.

Γιατί;

Η απάντηση των βιαστών: διότι το κράτος εδώ και δεκαετίες ζει πάνω από τις δυνατότητές του και πλέον δεν το εμπιστεύεται κανένας βιαστής.

Η απάντηση των πολιτικών: γιατί ο βιασμός απέτρεψε τον θάνατο του κράτους. Καλύτερα ζωντανός και βιασμένος παρά νεκρός και ξεχασμένος.

Η απάντηση του λαού: επιτέλους, ας μας απαντήσει κάποιος γιατί…

Εδώ και λίγες ημέρες η χώρα καίγεται ξανά, όπως πριν λίγα χρόνια, όπως τα περισσότερα καλοκαίρια που θυμάμαι από τη ζωή μου. Δάση νεκρώνονται, βουνά μαυρίζουν, ψυχές λυγίζουν και ενίοτε σπάνε. Στόματα βρίζουν, μάτια κλαίνε, μέτωπα ιδρώνουν και αγωνιούν. Περιουσίες απανθρακώνονται, σπίτια τυλίγονται στις φλόγες, άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους και οι απελπισμένες φωνές όσων με κόπο κατάφεραν να αποκτήσουν ένα σπίτι κάπου εκεί μέσα στο δάσος, όλο και μεγαλώνουν. Πού είναι το κράτος λένε, πού στο διάολο είναι το κράτος που πληρώνω τόσα χρόνια για να με φροντίζει, για να με προστατεύει, για να με κάνει να νιώθω ότι η προσπάθειές μου δεν πάνε χαμένες;

Απάντηση: το κράτος είναι εκεί που ήταν πάντα, εκεί που ήταν όταν οι δασικές περιοχές αποχαρακτηρίζονταν μέσα σε μια νύχτα διαλύοντας κάθε λογική, κάθε άρθρο του συντάγματος και κάθε όραμα για ένα κράτος που σέβεται την ύπαρξή του, εκεί που ήταν όταν εμείς χτίζαμε, εκεί που ήταν όταν εμείς αγοράζαμε, εκεί που ήταν όταν εμείς καταπατούσαμε. Το κράτος είναι εκεί που ήταν όταν ανεβοκατεβάζαμε κυβερνήσεις βγάζοντας την υποχρέωση ή εκπληρώνοντας το τάμα, όταν προσποιόμασταν ότι δεν βλέπαμε, όταν κάναμε ό,τι κάνουν όλοι, όταν εμείς νιώθαμε πως ούτως ή άλλως ο κόσμος δεν θα αλλάξει από εμάς, εμείς πρέπει να συνταχθούμε με αυτόν.

Μην ψάχνετε αλλού λοιπόν. Εκεί είναι το κράτος.

*Ο Χρήστος Μιχάλαρος έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος και σύμβουλος επικοινωνίας. Μπορείτε να τον διαβάζετε κι ΕΔΩ.